Πέμπτη 10 Νοεμβρίου 2016/Ώρα:18.00
«Η Ρωμαϊκή Ιερά Εξέταση - Ιστοριογραφία, Πηγές, Μεθοδολογία»
Τα τελευταία χρόνια, χάρη στο αυξημένο ερευνητικό ενδιαφέρον, η μελέτη της Ρωμαϊκής Ιεράς Εξέτασης απέκτησε σημαντική δυναμική και έπαψε να βρίσκεται στη σκιά της Ισπανικής Ιεράς Εξέτασης. Αν και η ερευνητική εστίαση εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται από έναν σημαντικό βαθμό επιλεκτικότητας ως προς τα κατά τόπους Γραφεία της Ρωμαϊκής Ιεράς Εξέτασης (το βενετικό Γραφείο αποτελεί ίσως την πιο συστηματικά μελετημένη περίπτωση), πλέον ένας σημαντικός αριθμός πρόσφατων γενικών έργων και επισκοπήσεων κατορθώνουν να αποτυπώσουν το εύρος του ιεροεξεταστικού μηχανισμού στην ιταλική χερσόνησο των πρώιμων νεότερων χρόνων και να τον εντάξουν στο κλίμα και τις πολιτικές της Αντιμεταρρύθμισης /Καθολικής Ανανέωσης.
Παράλληλα με την κύρια ερμηνευτική οπτική που αντλεί από το ιστοριογραφικό παράδειγμα της «κοινωνικής πειθάρχησης» για την ανάπτυξη και εδραίωση του κινήματος της Αντιμεταρρύθμισης, έχει αναπτυχθεί μια πιο πρόσφατη, «αναθεωρητική» προσέγγιση κατά την οποία στη λειτουργία της Ιεράς Εξέτασης διασταυρώνονταν η καταστολή με τη «διορθωτική» διαπαιδαγώγηση. Η μελέτη της Ρωμαϊκής Ιεράς Εξέτασης έχει επίσης μπολιαστεί με έναν πλούσιο στοχασμό πάνω στην μεθοδολογία, χρήση και ερμηνευτική αξία των εγγράφων που παρήγαγαν τα ιεροεξεταστικά γραφεία.
Το σεμινάριο θα παρουσιάσει συνοπτικά τις διαδικασίες ανάπτυξης, εδραίωσης και λειτουργίας του ιεροεξεταστικού μηχανισμού στον ιταλικό χώρο της πρώιμης νεότερης περιόδου και θα πραγματευτεί τις κύριες ερευνητικές κατευθύνσεις και ερμηνευτικές επιλογές με παραδείγματα από την ιταλική και διεθνή ιστοριογραφία.
Στο σεμινάριο θα δούμε όψεις του αρχειακού υλικού που είναι διαθέσιμο στους ερευνητές για να διερευνήσουμε τις δυνατότητες και τους περιορισμούς που έχουν οι ιεροεξεταστικές δίκες, εστιάζοντας σε παραδείγματα από το βενετικό Γραφείο. Τέλος, το σεμινάριο θα συζητήσει οπτικές ανάγνωσης των σχετικών πηγών
Τα τελευταία χρόνια, χάρη στο αυξημένο ερευνητικό ενδιαφέρον, η μελέτη της Ρωμαϊκής Ιεράς Εξέτασης απέκτησε σημαντική δυναμική και έπαψε να βρίσκεται στη σκιά της Ισπανικής Ιεράς Εξέτασης. Αν και η ερευνητική εστίαση εξακολουθεί να χαρακτηρίζεται από έναν σημαντικό βαθμό επιλεκτικότητας ως προς τα κατά τόπους Γραφεία της Ρωμαϊκής Ιεράς Εξέτασης (το βενετικό Γραφείο αποτελεί ίσως την πιο συστηματικά μελετημένη περίπτωση), πλέον ένας σημαντικός αριθμός πρόσφατων γενικών έργων και επισκοπήσεων κατορθώνουν να αποτυπώσουν το εύρος του ιεροεξεταστικού μηχανισμού στην ιταλική χερσόνησο των πρώιμων νεότερων χρόνων και να τον εντάξουν στο κλίμα και τις πολιτικές της Αντιμεταρρύθμισης /Καθολικής Ανανέωσης.
Παράλληλα με την κύρια ερμηνευτική οπτική που αντλεί από το ιστοριογραφικό παράδειγμα της «κοινωνικής πειθάρχησης» για την ανάπτυξη και εδραίωση του κινήματος της Αντιμεταρρύθμισης, έχει αναπτυχθεί μια πιο πρόσφατη, «αναθεωρητική» προσέγγιση κατά την οποία στη λειτουργία της Ιεράς Εξέτασης διασταυρώνονταν η καταστολή με τη «διορθωτική» διαπαιδαγώγηση. Η μελέτη της Ρωμαϊκής Ιεράς Εξέτασης έχει επίσης μπολιαστεί με έναν πλούσιο στοχασμό πάνω στην μεθοδολογία, χρήση και ερμηνευτική αξία των εγγράφων που παρήγαγαν τα ιεροεξεταστικά γραφεία.
Το σεμινάριο θα παρουσιάσει συνοπτικά τις διαδικασίες ανάπτυξης, εδραίωσης και λειτουργίας του ιεροεξεταστικού μηχανισμού στον ιταλικό χώρο της πρώιμης νεότερης περιόδου και θα πραγματευτεί τις κύριες ερευνητικές κατευθύνσεις και ερμηνευτικές επιλογές με παραδείγματα από την ιταλική και διεθνή ιστοριογραφία.
Στο σεμινάριο θα δούμε όψεις του αρχειακού υλικού που είναι διαθέσιμο στους ερευνητές για να διερευνήσουμε τις δυνατότητες και τους περιορισμούς που έχουν οι ιεροεξεταστικές δίκες, εστιάζοντας σε παραδείγματα από το βενετικό Γραφείο. Τέλος, το σεμινάριο θα συζητήσει οπτικές ανάγνωσης των σχετικών πηγών
Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών
Αίθουσα 822
Πανεπιστημιουπολη, Ιλίσια
