Ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα για μεμονωμένα άτομα και νοικοκυριά που βρίσκονται σε πραγματική φτώχεια ανακοινώνει την Τρίτη το υπουργείο Εργασίας και πρόκειται να εφαρμόσει πιλοτικά σε 13 δήμους της χώρας. Από το νέο έτος εκτιμάται ότι το μέτρο αυτό θα επεκταθεί σε ολόκληρη την επικράτεια.
Την ίδια στιγμή, σε έρευνα που πραγματοποίησε η Ελληνική Στατιστική Αρχή αναφέρεται ότι το 23,1% του συνολικού πληθυσμού βρίσκεται (μετά και τη χορήγηση κοινωνικών επιδομάτων, συντάξεων κ.τ.λ.) κάτω από το όριο της φτώχειας, δηλαδή περίπου 2.500.000 πολίτες. Η παιδική φτώχεια (άτομα ως 17 ετών) αποτελεί αρνητικό ρεκόρ, καθώς ανέρχεται στο 28,8%.
Εξάλλου, συνθήκες φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού αντιμετώπιζε πέρυσι το 35,7% του συνολικού πληθυσμού της χώρας (από 34,6% το 2012, από 31% το 2011, από 27,7% το 2010 και από 27,6% το 2009). Στην Ευρωπαϊκή Ενωση των «28», οι τρεις χώρες με τα υψηλότερα ποσοστά είναι η Βουλγαρία (48%), η Ελλάδα (35,7%) και η Λετονία (35,1%). Στον αντίποδα, τα χαμηλότερα ποσοστά καταγράφονται σε Ισλανδία (13%), Νορβηγία (14,1%) και Τσεχία (14,6%).
Το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα όπως φαίνεται και στον πίνακα που παρατίθεται θα ξεκινά από τα 200 ευρώ για τον άγαμο χωρίς παιδιά και ανάλογα με την οικογενειακή κατάσταση θα αυξάνεται κατά 100 ευρώ για κάθε ενήλικο μέλος της οικογένειας και κατά 50 ευρώ για κάθε ανήλικο μέλος. Αυτό σημαίνει ότι ζευγάρι με δύο ανήλικα παιδιά θα πρέπει να έχει ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα 400 ευρώ. Αν τώρα αυτό το ζευγάρι εισπράττει από διάφορες πηγές π.χ. 200 ευρώ τον μήνα, το κράτος θα έρθει και θα του συμπληρώσει αυτό το ποσό για να φθάσει τα 400 ευρώ. Δηλαδή το κράτος αναγνωρίζει ότι η τετραμελής οικογένεια δεν μπορεί να ζήσει με κάτω από 400 ευρώ τον μήνα και κάθε φορά θα έρχεται είτε να δίνει ολόκληρο το ποσό είτε να το συμπληρώνει για να φθάνει αυτό το ποσό. Ουσιαστικά το ελάχιστο εγγυημένο εισόδημα καθίσταται και το εισοδηματικό κριτήριο για τη χορήγησή του.
Επίσης, σε καμία περίπτωση τα τεκμήρια για αυτοκίνητα και δίκυκλα δεν θα πρέπει να ξεπερνούν τις 6.000 ευρώ, ενώ οι καταθέσεις που πιθανόν να διαθέτουν οι δικαιούχοι θα πρέπει να είναι ως το ύψος του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος. Για τον υπολογισμό του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος δεν υπολογίζονται: φόροι, έκτακτη εισφορά, προνοιακά επιδόματα, τεκμήρια, διατροφή ανήλικου τέκνου καθώς και το 20% μισθού που λαμβάνει ο δικαιούχος.
Σε 1η φάση θα δοθεί στους δήμους Δράμας, Εδεσσας, Γρεβενών, Ιωαννίνων, Καρδίτσας, Λευκάδας, Μεσολογγίου, Χαλκίδας, Καλλιθέας, Τρίπολης, Σάμου, Σύρου και Μαλεβιζίου.
Ηλεκτρονικά οι αιτήσεις
Στα διαδικαστικά από τις 15 Νοεμβρίου οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να υποβάλλουν ηλεκτρονικά αίτηση για τη χορήγηση του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος το οποίο ξεκινά από τα 200 ευρώ τον μήνα για ένα άτομο και φθάνει στα 400 ευρώ τον μήνα για οικογένεια με δύο ανήλικα τέκνα χωρίς άλλα εισοδήματα. Το 2016, το μέτρο θα εφαρμοστεί σε όλη την επικράτεια και θα καλύπτει 700.000 άτομα που διαβιούν σε συνθήκες ακραίας φτώχειας. Το κόστος εφαρμογής θα κυμαίνεται από 850 εκατομμύρια ως ένα δισεκατομμύριο.
Σύμφωνα με το σχέδιο της κοινής υπουργικής απόφασης ως πραγματικό εισόδημα των υποψηφίων θα υπολογίζεται το συνολικό καθαρό πραγματικό εισόδημα των τελευταίων 12 μηνών μετά την αφαίρεση των φόρων, των εισφορών για κοινωνική ασφάλιση, της εισφοράς αλληλεγγύης συμπεριλαμβανομένου και του συνόλου των επιδομάτων και άλλων ενισχύσεων που λαμβάνουν οι ωφελούμενοι, καθώς και το εισόδημα που απαλλάσσεται από τον φόρο ή φορολογείται με ειδικό τρόπο.
Οι δηλώσεις των ενδιαφερομένων θα γίνονται δεκτές μέχρι και την 28η Φεβρουαρίου του 2015 ενώ η χορήγηση των επιδομάτων θα ολοκληρωθεί έως την 30η Απριλίου 2015.
Στη συνέχεια θα γίνει αξιολόγηση των αποτελεσμάτων της εφαρμογής του πιλοτικού προγράμματος. Σύμφωνα με πληροφορίες , η εφαρμογή του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος σε πανελλαδικό επίπεδο δε θα γίνει άμεσα από την 1/1/2015, όπως είχε εξαγγελθεί αρχικά.
Το μέτρο θα εφαρμοστεί και σε άλλους δήμους της χώρα σταδιακά από τον Αύγουστο του 2015 .
Τι θα περιλαμβάνει ο μηχανισμός της παροχής
1.Καταβολή της οικονομικής ενίσχυσης, η οποία είναι σε άμεση συνάρτηση με την οικογενειακή κατάσταση του δικαιούχου. Συγκεκριμένα διαμορφώνεται στα 200 ευρώ το μήνα για μεμονωμένο άτομα, στα 300 ευρώ για ζευγάρι και το ποσό αυτά αυξάνεται κατά 50 ευρώ για κάθε ανήλικο τέκνο και στα 100 ευρώ για κάθε ενήλικο τέκνο. Αν η οικογένεια έχει ένα μικρό εισόδημα, δεν θα αποκλείεται από το ΕΕΕ αλλά θα λαμβάνει το ποσό που υπολείπεται. πχ αν το μεμονωμένο άτομο που δικαιούται 2400 ευρώ ετησίως έχει εισόδημα 1000 ευρώ από κάποια ημερομίσθια, θα πάρει τα υπόλοιπα 1400.
2.Πλέγμα κοινωνικών υπηρεσιών και αγαθών: Μεταξύ άλλων προβλέπεται επίδομα θέρμανσης, ένταξη στο κοινωνικό οικιακό τιμολόγιο της ΔΕΗ, χορήγηση βιβλιαρίου ανασφάλιστου, ένταξη σε προγράμματα κοινωνικού παντοπωλείουκ.α.
3. Δράσεις ένταξης και επανένταξης στην εργασία. Συγκεκριμένα θα συμμετάσχουν σε προγράμματα νέων θέσεων εργασίας, κοινωφελούς εργασίας, επαγγελματικής κατάρτισης, πρακτικής άσκησης κ.α.
Δικαιούχοι του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος είναι άτομα και οικογένειες που διαμένουν στους δήμους πιλοτικής εφαρμογής του μέτρου τουλάχιστον για τα δυο τελευταία έτη. Οι δήμοι αυτοί είναι: Δράμας, Εδεσσας, Γρεβενών, Ιωαννίνων, Καρδίτσας, Λευκάδας, Ι.Π. Μεσολογγίου, Χαλκίδας, Καλλιθέας, Μαλεβιζίου, Τρίπολης, Σύρου και Σάμου.
Οι προϋποθέσεις για να είναι κάποιος δικαιούχος
1.Περιουσιακά κριτήρια. Η συνολική φορολογητέα αξία της ακίνητης περιουσίας να μην υπερβαίνει τις 90.000 ευρώ κατ’ άτομο. To ποσό αυτό προσαυξάνεται κατά 15.000 ευρώ για κάθε επιπλέον προστατευόμενο ενήλικα και κατά 10.000 για κάθε προστατευόμενο ανήλικο (το ανώτερο όριο είναι 200.000 ευρώ). Επιπλέον η κινητή περιουσία (αυτοκίνητα, δίκυκλα) δεν πρέπει να υπερβαίνει σε αντικειμενική δαπάνη-στο σύνολό της- το ποσό των 6.000 ευρώ.
-Το συνολικό ύψος των καταθέσεων στα πιστωτικά ιδρύματα και η τρέχουσα αξία μετοχών και ομολόγων να μην υπερβαίνει το διπλάσιο του εισοδήματος που αναλογεί με βάση τη ρύθμιση.
2. Εισοδηματικά κριτήρια. Μεμονωμένα άτομα ή οικογένειες χωρίς άλλα εισοδήματα παίρνουν το σύνολο του ποσού. Για τις υπόλοιπες περιπτώσεις λαμβάνεται υπόψη η διαφορά του «πραγματικού εισοδήματος» από το όριο που έχει τεθεί με την απόφαση.
Σημειώνεται πως «πραγματικό εισόδημα» θεωρείται το συνολικό καθαρό εισόδημα των τελευταίων 12 μηνών - μετά την αφαίρεση των φόρων, των εισφορών για κοινωνική ασφάλιση, της εισφοράς αλληλεγγύης του Ν.3986/11- συμπεριλαμβανομένου και του συνόλου των επιδομάτων και άλλων ενισχύσεων, καθώς και το εισόδημα που απαλλάσσεται από το φόρο ή φορολογείται με ειδικό τρόπο.
Στο συνολικό πραγματικό εισόδημα δεν περιλαμβάνεται: αντικειμενική δαπάνη και τεκμήρια διαβίωσης, το 20% από μισθωτές υπηρεσίες, εισόδημα με δελτίο παροχής υπηρεσιών ή εργόσημο, τα ποσά από πηγές κατάρτισης, η διατροφή που καταβάλλεται στο ανήλικο τέκνο καθώς και το εξωιδρυματικό επίδομα ή προνοιακά επιδόματα αναπηρίας.
