Η έρευνα, που διεξήχθη το πρώτο εξάμηνο του περασμένου έτους και
στην οποία συμμετείχαν οι ερευνητές Δρ. Μάριος Τρίγκας, Δρ. Ιωάννης
Παπαδόπουλος, Γλυκερία Καραγκούνη (Msc) και Βασίλης Κυριατζής (Msc)
δείχνει -μεταξύ άλλων- ότι το 44,6% των επιχειρήσεων εισήγαγαν την
περίοδο 2010-2012 κάποιας μορφής καινοτομίας, με το μεγαλύτερο ποσοστό
αυτών να είναι οι παραγωγικές επιχειρήσεις και μάλιστα σε ποσοστό τρεις
φορές μεγαλύτερο από τις αντίστοιχες εμπορικές (48,3% έναντι 17,2%)
Η ανάλυση έδειξε επίσης ότι όσο μεγαλύτερος είναι ο τζίρος της
επιχείρησης τόσο μεγαλύτερη έμφαση δίνεται στην εφαρμογή καινοτομικών
διαδικασιών.
Η έρευνα έδειξε ακόμη ότι, κατά μέσο όρο, ο
ετήσιος τζίρος (ακαθάριστα έσοδα) των επιχειρήσεων αυτών προέρχεται σε
ποσοστό 7,4% από τα νέα προϊόντα/υπηρεσίες που αυτές επένδυσαν στην
καινοτομία την παραπάνω περίοδο.
Το μεγαλύτερο ποσοστό (>15%) του
τζίρου των επιχειρήσεων της έρευνας, που προέρχεται από την "επένδυση"
στην καινοτομία, αναφέρεται μόνο σε επιχειρήσεις του κλάδου τροφίμων,
ενώ οι μισές επιχειρήσεις του κλάδου μεταλλικών κατασκευών αποδίδουν το
11-15% του τζίρου τους στην καινοτομία.
Όσες επιχειρήσεις
εισήγαγαν οποιασδήποτε μορφής καινοτομία για διάστημα τριών ετών
(2010-2012) δαπάνησαν συνολικά <50 .000="" 1.000.000="" 100-500="" 19="" 22="" 3="" 50-100="" 54="" font="" nbsp="">
Η εταιρεία με το
μεγαλύτερο ποσό επένδυσης ανήκει στον κλάδο του μετάλλου.
Από τις
επιχειρήσεις που έχουν δαπανήσει το παραπάνω διάστημα μεταξύ 100-500.000
ευρώ, σε ποσοστό 66,7% ανήκουν στον κλάδο των τροφίμων και ειδών
διατροφής.
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός ότι για τις
καινοτομικές και ερευνητικές τους δραστηριότητες μόνο το 12,3% των
επιχειρήσεων της έρευνας έλαβαν κάποια οικονομική ενίσχυση είτε από το
κράτος, την περιφέρεια, τοπικές αρχές, ή την Ευρωπαϊκή Ένωση είτε από
συγγενείς επιχειρήσεις είτε από άλλες πηγές.
Μόνο μια επιχείρηση έλαβε
κάποιου είδους ενίσχυση από την Περιφέρεια, σε ποσοστό 10%, στην οποία
έχει την έδρα της και αυτή ανήκει στον κλάδο τροφίμων και διατροφής,
εμφανίζοντας έναν κύκλο εργασιών >10 εκατ. ευρώ.
Οι επιχειρήσεις που
συμμετείχαν σε ευρωπαϊκά προγράμματα και έλαβαν οικονομικές ενισχύσεις
(από 10-40%) ανήκουν στους κλάδους των τροφίμων και του μετάλλου και
έχουν κύκλο εργασιών >10 εκατ. ευρώ.
Επίσης, μία επιχείρηση έλαβε
οικονομική ενίσχυση σε ποσοστό 60% από τον κρατικό προϋπολογισμό και
ανήκει στον παραγωγικό κλάδο των τροφίμων με τζίρο πάνω από 10 εκατ.
ευρώ.
Οι επιχειρήσεις της έρευνας που εισήγαγαν την
καινοτομία κατά την περίοδο 2010-2013 αφορούν νέα ή βελτιωμένα προϊόντα
για τις ίδιες τις επιχειρήσεις σε ποσοστό 23,1%, ενώ αξιοσημείωτα είναι
τα ποσοστά 13,8% και 10,8% που αφορούν νέα προϊόντα για την ελληνική,
αλλά και παγκόσμια αγορά αντίστοιχα. Τα προϊόντα που απευθύνονται στην
παγκόσμια αγορά αφορούν τρόφιμα, σε ποσοστό 85,7%.
Το ενδιαφέρον, όμως,
σημείο είναι ότι τέτοιου είδους νέα προϊόντα δεν παράγουν μόνο οι
μεγάλες επιχειρήσεις, αλλά και αυτές που έχουν ετήσιο κύκλο εργασιών
<2 2-10="" 28.6="" font="">
Οι επιχειρήσεις που παρήγαγαν νέα ή σημαντικά βελτιωμένα
προϊόντα και απευθύνονται στην ελληνική αγορά αφορούν τους κλάδους
τροφίμων (55,6%), μετάλλου (22,2%), χαρτιού (11,%) και ξύλου (11,1%). Το
μεγαλύτερο ποσοστό των επιχειρήσεων αυτών εμφανίζουν κύκλο εργασιών από
2-10 εκατ. ευρώ (44,4%) και <2 33="" font="">
Οι καινοτομίες που εισήγαγαν οι επιχειρήσεις της έρευνας αφορούσαν ως
επί το πλείστον νέες μεθόδους παραγωγής προϊόντων (23,1%) και μεταβολές
στο design ή τη συσκευασία των παραγόμενων προϊόντων τους (21,5%).
Καινοτόμες μεθόδους παραγωγής εφάρμοσαν επιχειρήσεις των κλάδων τροφίμων
& διατροφής (46,7%), μεταλλικών προϊόντων (40%), ξύλου (6,7%) και
κλωστοϋφαντουργίας (6,7%). Νέες μεθόδους στον τομέα της εφοδιαστικής
αλυσίδας εφάρμοσαν παραγωγικές επιχειρήσεις των κλάδων τροφίμων και
μετάλλου που εμφανίζουν μεγαλύτερους κύκλους εργασιών.
Εφαρμογές
τεχνολογιών πληροφορικής, όπως και νέων μεθόδων οργάνωσης, παρατηρούνται
σε επιχειρήσεις όλων των κλάδων που συμμετείχαν στην έρευνα αυτή.
Το 18,5% των επιχειρήσεων (ανήκουν στους κλάδους τροφίμων και
ξύλου) ανεξαρτήτως κύκλου εργασιών, εφάρμοσαν τις όποιες καινοτομίες
τους οι ίδιες, με τη συνεργασία πανεπιστημίων, ερευνητικών κέντρων και
άλλων φορέων, ενώ το υπόλοιπο ποσοστό 81,5% μόνες τους ή κάτω από τους
ομίλους που πιθανά αυτές ανήκουν.
Κατά τη διάρκεια της
οικονομικής ύφεσης, ποσοστό 15,4% των επιχειρήσεων της έρευνας που
ανήκουν στους κλάδους τροφίμων, μετάλλου και χαρτιού αύξησαν μέσα στην
τελευταία 3ετία (2010-2012) τις δαπάνες τους για έρευνα και καινοτομία
σε ένα μέσο ποσοστό 11,3%.
Αντίθετα, το 20% των επιχειρήσεων της έρευνας
μείωσαν μέσα στο παραπάνω χρονικό διάστημα τις αντίστοιχες δαπάνες τους
κατά μέσο ποσοστό 12,9%. Σε μεγαλύτερο ποσοστό μείωσαν τις δαπάνες
αυτές οι επιχειρήσεις των κλάδων ξύλου, επίπλων και κλωστοϋφαντουργίας
και σε μικρότερο ποσοστό αυτές των κλάδων τροφίμων και μετάλλου.
Μέσω της καινοτομίας, οι επιχειρήσεις της έρευνας επιδιώκουν σε
μεγάλο βαθμό την αύξηση του μεριδίου αγοράς τους τόσο σε εθνικό όσο και
σε διεθνές επίπεδο (4,4 με άριστα το 5), ενώ άλλες (κυρίως οι
κατασκευαστικές) στοχεύουν στη διατήρηση του μεριδίου που αυτές κατέχουν
(4.2 με άριστα το 5), καθώς αυτές διανύουν μια παρατεταμένη περίοδο
έντονης οικονομικής ύφεσης.
Σημαντικό είναι επίσης το ενδιαφέρον των
επιχειρήσεων για τη βελτίωση της ποιότητας των παραγόμενων προϊόντων
τους (4,1), καθώς έτσι πιστεύουν ότι θα γίνουν περισσότερο
ανταγωνιστικές.
Ο στόχος για άνοιγμα σε νέες αγορές είναι μεγαλύτερος
για νέες επιχειρήσεις που έχουν ιδρυθεί μετά το 2000.
Τα
σημαντικότερα εμπόδια ή φραγμοί για την εφαρμογή και ενίσχυση της
καινοτομίας θεωρούνται το ασταθές οικονομικό περιβάλλον (4,25 με
σημαντικότερο το 5) και η έλλειψη κατάλληλων πηγών χρηματοδότησης και
ρευστότητας των επιχειρήσεων (4,05).
Σε δήλωσή του στο
ΑΠΕ-ΜΠΕ, εκ μέρους των ερευνητών, ο καθηγητής του ΤΕΙ Θεσσαλίας Δρ.
Ιωάννης Παπαδόπουλος, υπεύθυνος του ερευνητικού εργαστηρίου Εφαρμοσμένου
Μάρκετινγκ Διοίκησης & Οικονομίας του ΤΕΙ Θεσσαλίας, τονίζει: "Οι
ελληνικές επιχειρήσεις θα πρέπει να δώσουν ακόμη μεγαλύτερη έμφαση στην
καινοτομία καθώς έτσι επιτυγχάνουν τη διαφοροποίησή τους από τον
ανταγωνισμό και έτσι τους δίνονται πολύ περισσότερες ευκαιρίες να
εντοπίσουν νέες αγορές-στόχους, είτε στην εγχώρια αγορά είτε στο
εξωτερικό".
Σε ό,τι αφορά το προφίλ των επιχειρήσεων: το
56,9% αυτών απασχολούν 10-49 εργαζόμενους, ο μέσος ετήσιος κύκλος
εργασιών τους ξεπερνά τα 2.000.000 ευρώ σε ποσοστό 46,2%, το 92,3% είναι
Α.Ε. όσον αφορά τη νομική τους μορφή, το 41,5% αυτών είναι καθαρά
παραγωγικές επιχειρήσεις (το υπόλοιπο 23,1% είναι εμπορικές και το 35,4%
μικτές).
