Η Παγκόσμια Ημέρα Θεάτρου είναι η ετήσια γιορτή της διεθνούς
θεατρικής κοινότητας, από το 1962, όταν πρωτοεμφανίσθηκε με πρωτοβουλία
του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου. Εορτάζεται κάθε χρόνο στις 27 Μαρτίου,
με θεατρικά δρώμενα και άλλες συναφείς με το θέατρο εκδηλώσεις, που
διοργανώνονται από τα εθνικά τμήματα του Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου,
μιας Μη Κυβερνητικής Οργάνωσης που συνενώνει τους επαγγελματίες του
θεάτρου και συνεργάζεται στενά με την UNESCO.
Το Διεθνές Ινστιτούτο Θεάτρου καθιέρωσε τον
εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Θεάτρου το 1962 και, κάθε χρόνο,
επιλέγει μια διεθνώς αναγνωρισμένη προσωπικότητα του θεάτρου από μια
χώρα - μέλος του, για να γράψει ένα μήνυμα, το οποίο διαβάζεται σε όλα
τα θέατρα τη συγκεκριμένη ημέρα και μεταδίδεται από τα μέσα μαζικής
ενημέρωσης σε όλον τον κόσμο.
Το φετινό μήνυμα (2014) ανήκει στον Νοτιοαφρικανό θεατρικό
συγγραφέα, σκηνοθέτη και σκηνογράφο Μπρετ Μπέϊλι (Brett Bailey) και έχει
ως εξής:
«Όπου υπάρχει ανθρώπινη κοινωνία, εκδηλώνεται το ασυγκράτητο πνεύμα της
παράστασης. Κάτω από δέντρα σε μικρά χωριά, πάνω σε σκηνές υψηλής
τεχνολογίας στις μητροπόλεις του κόσμου, σε σχολικές αίθουσες, σε γήπεδα
και σε ναούς. Σε υποβαθμισμένες αστικές περιοχές, σε εμπορικά κέντρα,
σε κοινοτικά κέντρα και υπόγεια στο κέντρο της πόλης, οι άνθρωποι
μαζεύονται για να κοινωνήσουν στους εφήμερους θεατρικούς κόσμους, που
εμείς δημιουργούμε προκειμένου να εκφράσουμε την ανθρώπινη
πολυπλοκότητα, τη διαφορετικότητα και την ευαισθησία μας με σάρκα, ανάσα
και φωνή.
Μαζευόμαστε για να κλάψουμε και να θυμηθούμε, για να γελάσουμε και να
σκεφτούμε.
Για να μάθουμε, να επιβεβαιώσουμε και να φανταστούμε. Για να
θαυμάσουμε τις τεχνικές επιδεξιότητες και για να ενσαρκώσουμε θεούς. Για
να κοπεί σε όλους μας η ανάσα με την ικανότητά μας να αναγνωρίσουμε την
ομορφιά, τη συμπόνια και τα τερατουργήματα. Ερχόμαστε για να
ενεργοποιηθούμε και για να πάρουμε δύναμη. Για να δοξάσουμε τον πλούτο
των διαφορετικών πολιτισμών μας και να διαλύσουμε τα όρια που μας
χωρίζουν.
Όπου υπάρχει ανθρώπινη κοινωνία, εκδηλώνεται το ασυγκράτητο πνεύμα της
παράστασης. Γέννημα της κοινότητας, φορά τις μάσκες και τα κοστούμια των
διαφορετικών παραδόσεών μας. Χρησιμοποιεί τις γλώσσες, τους ρυθμούς και
τις χειρονομίες μας, και καταργεί τον χώρο ανάμεσά μας.
Και
εμείς, οι καλλιτέχνες που εργαζόμαστε με αυτό το αρχέγονο πνεύμα,
αισθανόμαστε υποχρεωμένοι να το διοχετεύσουμε μέσω της καρδιάς μας, των
ιδεών μας και του σώματός μας ώστε να αποκαλύψουμε την πραγματικότητά
μας σε όλο της το γήινο μέγεθος και το λαμπερό μυστήριό της.
Αλλά σε αυτή την εποχή εκατομμύρια άνθρωποι παλεύουν να επιβιώσουν,
υποφέρουν κάτω από τυραννικά καθεστώτα και έναν αρπακτικό καπιταλισμό,
και προσπαθούν να ξεφύγουν από τις συγκρούσεις και τις κακουχίες. Σε
αυτή την εποχή που ζούμε η ιδιωτικότητά μας παραβιάζεται από μυστικές
υπηρεσίες και οι λέξεις λογοκρίνονται από παρεμβατικές κυβερνήσεις. Σε
αυτή την εποχή τα δάση εξολοθρεύονται, είδη του ζωικού βασιλείου
εξολοθρεύονται και οι ωκεανοί δηλητηριάζονται. Μια τέτοια εποχή τι
αισθανόμαστε υποχρεωμένοι να αποκαλύψουμε;
Σε
αυτό τον κόσμο της άνισα κατανεμημένης εξουσίας, σε έναν κόσμο όπου
διάφοροι ηγεμονικοί κανόνες προσπαθούν να μας πείσουν πως ένα έθνος, μια
φυλή, ένα γένος, μια σεξουαλική προτίμηση, μια θρησκεία, μια ιδεολογία ή
ένα πολιτισμικό πλαίσιο είναι ανώτερο από όλα τα άλλα, μπορούμε
πράγματι δικαιολογημένα να επιμείνουμε ότι οι τέχνες πρέπει να
αποδεσμευτούν από κοινωνικές ατζέντες;
Μήπως εμείς οι καλλιτέχνες της αρένας και της σκηνής προσαρμοζόμαστε
στις στείρες απαιτήσεις της αγοράς; Ή μήπως αρπάζουμε τη δύναμη που
έχουμε για να καθαρίσουμε το τοπίο στην καρδιά και στο μυαλό της
κοινωνίας προκειμένου να μαζέψουμε τους ανθρώπους γύρω μας, να
εμπνεύσουμε, να μαγέψουμε και να πληροφορήσουμε, και να δημιουργήσουμε
έναν κόσμο ελπίδας και ανοιχτόκαρδης συνεργασίας;».
