ΚΑΛΩΣΟΡΙΣΑΤΕ! --- ΕΘΕΛΟΝΤΙΚΟΣ ΦΟΡΕΑΣ ΚΟΙΝΩΝΙΚΗΣ ΣΥΜΒΟΥΛΕΥΤΙΚΗΣ "ΚΟΙΝΩΝΙΑ ΕΝΕΡΓΩΝ ΠΟΛΙΤΩΝ" --- ΚΑΛΩΣΟΡΙΣΑΤΕ!
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ
ΣΤΟΙΧΕΙΑ ΤΗΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑΣ

Κυριακή 2 Φεβρουαρίου 2014

5ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΦΙΛΟΣΟΦΙΑΣ: "ΒΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ", ΣΤΟ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟ ΜΑΚΕΔΟΝΙΑΣ

21 / 22 / 23 Φεβρουαρίου 2014
 Ο Διευθυντής του Εργαστηρίου Φιλοσοφικής Έρευνας πάνω στο Φαντασιακό και του περιοδικού Φιλοσοφείν. Πολιτικά Ανθρωπολογικά, του αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης, Καθηγητής Σωκράτης Δεληβογιατζής σας προσκαλεί να συμμετάσχετε στο 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο Φιλοσοφίας με θέμα:
ΒΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ 
(ΔΕΛΤΙΟ ΤΥΠΟΥ)
Η ιστορία του ανθρώπινου πολιτισμού αποκαλύπτει απίστευτες μορφές βίας επιβεβαιώνοντας, άλλοτε απροκάλυπτα και άλλοτε όχι, την πολεμική μεταφυσική του Ηράκλειτου, το θουκυδίδειο πέρασμα από τον πόλεμο (war) στο κλασικό πια warfare, τις μακιαβελικές προϋποθέσεις της πολιτικής, το χομπσιανό «πόλεμο όλων εναντίον όλων», που διέπεται από μια αμετάστρεπτη εγωιστική-κατοχική ανθρώπινη φύση και αυτό που ο Pascal ονόμασε «κανόνες του πολέμου». Ζούμε σε έναν απίστευτα βίαιο κόσμο, όπου η βία εξακολουθεί να αναδεικνύεται σε ένα από τα πλέον προσφιλή θέματα της φιλοσοφίας. Άραγε σε ποιό βαθμό μπορούμε σήμερα να σκεφτούμε φιλοσοφικά για θέματα όπως αυτό της γνώσης, της ταυτότητας, της ηθικής ευθύνης και της πολιτικής εξουσίας πέρα και έξω από τις εννοιολογικοποιήσεις και την εικονογραφία της βίας; Ακόμη και μια επί πολλοίς επισκόπηση της πρόσφατης (ηπειρωτικής και όχι μόνο) φιλοσοφίας αποκαλύπτει ένα θεωρητικό τοπίο κορεσμένο με συζητήσεις γύρω από τη βία, την ορολογία που τη συστήνει, την εικονογραφία, τις πρακτικές και τις πολιτικές που τη συντηρούν και την ενθαρρύνουν, αποκαλύπτοντας την ατέρμονη ανησυχία της ίδιας της φιλοσοφίας να αντιμετωπίσει τα γνωστικά και επιστημονικά όριά της.
Η έννοια της βίας και ο φιλοσοφικός λόγος γι’ αυτήν και τις εκφάνσεις της αποδεικνύουν ότι η βία δεν περιορίζεται εννοιολογικά στην πολιτική, την πολιτική θεωρία και την πολιτική φιλοσοφία. Η έννοια της βίας αποτελεί στην πραγματικότητα ένα ουσιαστικό συστατικό της ίδιας της φιλοσοφίας. Μέσα κυρίως από την εγελιανή επίκληση της ετερότητας (ως φύσης ή ως κοινωνίας), η βία αναδεικνύεται σε εννοιολογικό τόπο φιλτραρίσματος και διαρκούς ενημέρωσης της φιλοσοφικής παραγωγής στην πολλαπλότητα των πεδίων έκφρασής της σε θέματα οντολογίας, μεταφυσικής, γνωσιολογίας και ηθικής και πολιτικής θεωρίας. Η βία είναι πολιτική αλλά και φυσική, επαναστατική, σεξουαλική, υπερβατολογική, συμβολική, θεϊκή, γλωσσική, οντολογική και παρούσα στη διαμόρφωση του «υποκειμένου». Μια πλειάδα φιλοσοφικών παραδόσεων, όπως αυτή της φαινομενολογίας, του (μετα-) στρουκτουραλισμού, της φουκωικής αρχαιολογίας/γενεαλογίας, της χαϊντεγγεριανής οντολογίας, της αποδόμησης, του κοινωνικού συμβολαίου, συμβάλλουν αποφασιστικά στη διαμόρφωση ενός τοπίου μέσα στο οποίο είναι αδύνατο πια να σκεφτούμε τη γνώση, την ατομικο-συλλογική ταυτότητα και τους κοινωνικούς δεσμούς πέρα και έξω από την παρουσία κάποιου μηχανισμού εξαθλίωσης, επονείδιστης χρήσης-χρησιμοποίησης, υποταγής, κατοχής, θυσίας και τυραννίας, που βρίσκει έκφραση και πραγμάτωση μέσω της βίας. Ακόμη και σε περιπτώσεις θεωρητικών αφηγήσεων ή περιγραφών της κοινωνικής συσχέτισης και αναγνώρισης, της συλλογικότητας και της κοινότητας (Hegel, Foucault, Ricoeur), η βία καλείται να αναλάβει ένα ρόλο κατεξοχήν δημιουργικό και διαμορφωτικό. Η εγελιανή σκέψη αποτελεί το σταθμό με τον οποίο ως αφετηρία αλλά και στο εξής (Nietzsche, Heidegger, Derrida, Deleuze, Foucault, Levinas, Irigaray, Butler κ.ά.) η βία αναδεικνύεται σε ιδιαιτέρως προνομιακό motif με δημιουργικές ικανότητες που την καθιστούν μηχανισμό παραγωγής νέων ανα-παραστάσεων, εικόνων και ταυτοτήτων.
Οι τελευταίοι τρεις αιώνες μαρτυρούν την έξαρση της αποικιοκρατικής βίας, μαζικές εκτελέσεις, γενοκτονίες και ολοκαυτώματα, εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας, κρατική βία και τρομοκρατία, ευσεβείς πολιτικές ορθοδοξίες και αυταρχική παρουσία της (κάθε μορφής) αυθεντίας ως απολυταρχικής βίας, ιμπεριαλιστικούς πολέμους και φρικαλεότητες του πολέμου, το τρίπτυχο φανατισμού-απολυτοκρατίας-τρομοκρατίας στο όνομα «υψηλών» ιδανικών και «ευγενών» τελικών σκοπών, που οδήγησε συχνά στα εκάστοτε επίγεια βασίλεια του τρόμου, δουλεμπόριο ανθρώπινων ζωών, εμπόριο σωμάτων και εκμετάλλευση ψυχών, υπονόμευση ηθικών αξιών, αδικίες νομικού, κοινωνικού, πολιτικού, εργασιακού και εκπαιδευτικού τύπου, φτώχεια, πείνα, φυσική και ηθική εξαθλίωση, καταπίεση και εξολόθρευση «ανταγωνιστικών» πολιτισμικών ομάδων και «εχθρικών» θρησκευτικών αντιλήψεων στο όνομα ενός «μη μεταφράσιμου πυρήνα» των διάφορων μορφών πνευματικής έκφρασης και θρησκευτικής πίστης.

Ζούμε σε έναν απίστευτα βίαιο κόσμο, σε ένα βίαια θρυμματισμένο, απο-ιερωμένο, απο-μαγεμένο, απο-προσαναταλισμένο κόσμο, ο οποίος συντηρείται με την αφελή πίστη ότι: (α) το αμάλγαμα της ελεύθερης αγοράς και του παγκοσμιοποιημένου άκρατου καπιταλισμού δύναται να συντηρήσει επάξια τις παραδοσιακές ανθρωπιστικές και διαφωτιστικές αξίες (ίσως στο βαθμό που αυτές λογίζονται ως εντελώς bourgeois)· (β) το εξαιρετικά υπερφίαλο και πολιτισμικά υπεροπτικό μείγμα: «δυτικού τύπου αντιπροσωπευτικές δημοκρατίες», «ελεύθερη αγορά» και «ευδαιμονιστικά επίπεδα δυτικού καταναλωτισμού» θα μπορούσε να μεταφυτευτεί ή/και να επιβληθεί άκριτα σε κάθε γωνιά του πλανήτη· (γ) το θεωρητικό φιλτράρισμα των μορφών της βίας θα κατέληγε στην αποδοχή ή την απενοχοποίηση της βίας ανάλογα με το αν η άσκησή της υπηρετεί ουτοπικούς, επαναστατικούς ή συντηρητικούς σκοπούς. Ενώ αυτό επιδέχεται πολλές και έντονα αλληλο-συγκρουόμενες απαντήσεις, κανείς ωστόσο δεν αμφιβάλλει ότι πολύ αίμα έχει χυθεί στο όνομα είτε της συντήρησης ενός ατελούς κόσμου είτε της φρενήρους επιδίωξης ενός τέλειου μέλλοντος.

Η πολιτική φιλοσοφία οφείλει σήμερα να επανεξετάσει τις περασμένες εννοιολογικοποιήσεις και παραδοχές για τη βία, τη σχέση της με την εξουσία και τους μηχανισμούς άσκησής της σε ένα κόσμο, όπου οι πολιτικές αρχές και οι ηθικές προστακτικές συχνά υποκλίνονται στην εργαλειακή λογική, την αδύναμη ρητορική και την εκστατική επικοινωνία που περιχαρακώνει την κυβερνητική τέχνη. Σήμερα μια αξιόπιστη φιλοσοφική ανάλυση της βίας θα πρέπει να: α) λάβει σοβαρά υπόψη της όλες τις πραγματικές, τις συμβολικές και τις κανονιστικές μορφές και εκφράσεις της, β) θέσει ερωτήματα εξωστρεφή ή κοινωνικο-πολιτικά ή απλά ερωτήματα σωκρατικού τύπου όπως: Τί είναι βία και ποιές οι μορφές της; Υπάρχει σωστή χρήση της βίας; Μπορεί η βία να βρει επαρκή ηθική δικαιολόγηση; Ποιά είναι η σχέση πολιτικής και βίας; Είναι η σχέση αυτή φυσική ή ιστορική (βλπ. Foucault); Μπορεί η πολιτική βία να αποκτήσει το status του οντολογικού δεδομένου; Μπορεί η πολιτική χρήση και άσκηση της βίας να έχει ηθικά ερείσματα ωφελιμιστικού τύπου; Υπάρχουν σκοποί και ιδανικά που απενοχοποιούν ή/και καθαγιάζουν τη χρήση της βίας (βλπ. John Gray); Ποιά είναι η σχέση ανθρωπισμού και τρομοκρατίας (βλπ. Merleau-Ponty); Σε ποιό βαθμό λογίζεται σήμερα η βία ως φυσική και σε ποιό βαθμό θα πρέπει αυτό να μας ανησυχεί; Ποιά είναι η σχέση κανονιστικής και φυσικής βίας (βλπ. Judith Butler); Ποιά είναι η αναγκαιότητα της κανονιστικής και γλωσσικής βίας; Είναι ο πληθωρισμός της ρητορικής και της εικονογραφίας για τη βία καλός ή κακός; Ποιά είναι η σχέση της βίας με τις έννοιες της ουτοπίας και της προόδου; Πόσο αποτελεσματικός μπορεί να είναι ο ηθικός φράχτης των ανθρωπίνων δικαιωμάτων (βλπ. Agamben); Τί είναι η μη-βία και ποιά η δυνατότητα για μη-βίαιες μορφές αντίστασης (βλπ. Critchley vs Zizek); Ποιά είναι η σχέση της πολιτικής εξουσίας με τις σύγχρονες μορφές τεχνολογίας και εκμετάλλευσης των ανακαλύψεων επιστημών όπως η βιολογία και η γενετική; Πόσο βίαιη είναι η είσοδος της βίας στη σύγχρονη σφαίρα της βιοπολιτικής (βλπ. Foucault), ιδίως με τη μορφή και την επίκληση της ασφάλειας, της πολιτικής εξειδικευμένης γνώσης και του πολιτικού ελιτισμού; γ) Τέλος θα πρέπει να θέσει ερωτήματα εσωστρεφή ή ενδοσκοπικά ή μετα-φιλοσοφικά: Γιατί αποτελεί η βία ένα από τα πιο προσφιλή θέματα της φιλοσοφίας; Αποτελεί η βία το αναπόφευκτο πεπρωμένο για οργανισμούς του δικού μας ανθρώπινου, ευάλωτου, τύπου; Σε ποιό βαθμό (όπως συχνά υποστηρίζεται) οι βασικές στιγμές της δυτικής φιλοσοφικής σκέψης, από τις απαρχές της και αδιάλειπτα μέχρι σήμερα, προσδιορίζεται από τη σχέση της φιλοσοφίας με τη βία και τον πόλεμο; Είναι η σχέση αυτή εγγενής ή ιστορικά εξαρτημένη; Σε ποιό βαθμό η σχέση φιλοσοφίας και βίας υποκινεί τα πιο ριζικά ερωτήματα γύρω από την ανθρώπινη φύση, τα όρια και τις δυνατότητές της (βλπ. Hobbes μεταξύ άλλων); Στη σφαίρα ενός προβληματισμού που αναπτύσσεται στον πυρήνα της σύγχρονης πολιτικής ανθρωπολογίας και πολιτικής οντολογίας, ας αναρωτηθούμε: Θα κινηθούμε στο πλαίσιο μίας ανοικτής διαλεκτικής ηρακλείτειου ή/και (μετα-) εγελιανού τύπου, μίας αιώνιας καντιανής ειρήνης ως ενός ευκταίου τέλους ή μιας λεβινάσιας ειρήνης ως εναρκτική αφετηρία;

Αυτά και άλλα παρόμοια ερωτήματα θέτει το 5ο Πανελλήνιο Συνέδριο Φιλοσοφίας με θέμα ΒΙΑ ΚΑΙ ΠΟΛΙΤΙΚΗ που διοργανώνει το περιοδικό Φιλοσοφείν. Πολιτικά Ανθρωπολογικά, του οποίου Διευθυντής/Εκδότης είναι ο Καθηγητής Φιλοσοφίας Σωκράτης Δεληβογιατζής (ΑΠΘ), υπό την αιγίδα του αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και του Εργαστηρίου Φιλοσοφικής Έρευνας πάνω στο Φαντασιακό, σε συν-διοργάνωση με το Τμήμα Εκπαιδευτικής και Κοινωνικής Πολιτικής του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, στην Αίθουσα Συνεδρίων του Πανεπιστημίου Μακεδονίας.
Εκδήλωση ενδιαφέροντος συμμετοχής (καθώς και για οποιαδήποτε διευκρίνιση ή πληροφορία) στις ακόλουθες ηλεκτρονικές διευθύνσεις: delso48@yahoo.com και vkaravakou@yahoo.co.uk, όπου θα επισυνάπτεται ο τίτλος της ανακοίνωσης με περίληψη 200-300 λέξεων.
Από την Οργανωτική Επιτροπή